Page cover

13 Pháp hạnh đầu đà: Những lợi ích tối thượng giúp cho hành giả tu tập

Pháp hạnh đầu đà là một trong những phương pháp tu khổ hạnh để tôi luyện thân tâm, trừ bỏ phiền não cấu trần. Đức Phật dạy rằng: “Pháp đầu đà thành tựu ba cõi: Người, trời và Niết Bàn như ý nguyện. Pháp đầu đà hằng nuôi dưỡng, bảo vệ chúng sinh, là ruộng phước cho chư Thiên và loài người. Nếu như chư Tăng thực hành hạnh đầu đà thì chính Pháp được trụ lâu dài ở thế gian và các quả Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán sẽ xuất hiện”.

Vậy những lợi ích tối thượng mà Pháp tu đầu đà khổ hạnh mang lại cho hành giả tu tập là gì? Kính mời quý vị cùng đón đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu và tán thán hạnh đầu đà cao quý.

Nguồn gốc của Pháp hạnh đầu đà trong đạo Phật

Khi Thái Tử Tất Đạt Đa (sau này trở thành Đức Phật Thích Ca Mâu Ni) đi qua bốn cửa thành, thấy rõ bốn sự thật của cuộc đời: Sinh, già, bệnh, chết thì Ngài đã giác ngộ và phát tâm dũng mãnh dứt bỏ cung thành điện ngọc, vợ đẹp, con yêu, trút bỏ áo Hoàng bào của một vị Thái tử để mặc lên chiếc áo của một vị tu sĩ và bắt đầu cuộc hành trình đi tầm sư học đạo.

Năm năm tầm sư học đạo, sáu năm khổ hạnh rừng già, Ngài đã thực tập tất cả các phương pháp tu khổ hạnh theo quan điểm tu tập lúc bấy giờ: Hành thân hoại thể, phơi nắng, phơi sương, ngày ăn một hạt đỗ hoặc một hạt mè, có khi nhịn đói,... Và khi ấy Ngài đã đạt tới khổ hạnh bậc nhất thời bấy giờ.

Bởi quan niệm lúc bấy giờ là phải thật khổ thì mới đắc đạo. Và Ngài đã tinh tấn tu hành khổ hạnh đến đỉnh điểm, không ai hơn được nhưng cuối cùng thân thể Ngài tiều tụy, thậm chí là suýt chết.

Đức Thế Tôn tinh tấn khổ hạnh đến mức thân thể tiều tụy
Đức Thế Tôn tinh tấn khổ hạnh đến mức thân thể tiều tụy

Lúc ấy, Ngài giác ngộ ra rằng, tu khổ hạnh cực đoan không đem lại lợi ích. Vì thế, Ngài đã từ bỏ lối tu khổ hạnh cực đoan và quay trở về tu tập theo con đường trung đạo, tức là nuôi dưỡng thân này có đủ sức khỏe để hành các Pháp. Cuối cùng, Ngài thành tựu đạo quả nhờ Pháp tu trung đạo này. Từ đó, Đức Phật đã hướng dẫn Tăng đoàn thực hành 13 hạnh đầu đà.

  1. Hạnh phấn tảo y: Sử dụng y phục làm từ vải vụn, không phỉa từ những chất liệu mới mẻ hay đắt tiền. Hạnh này giúp người tu buông bỏ sự kiêu hãnh về ngoiaj hình và tập trung vào nội tâm.

  2. Hạnh ba y: Chỉ sợ hữu ba y, không có thêm y phục nào khác. Hạnh này giúp giảm bớt lòng tham ái và sự phụ thuộc vào vật chất.

  3. Hạnh khất thực: Đi khất thực để nuôi sống bản thân, không dựa vào sự cung cấp riêng từ một người nào. Điều này, rèn luyện sự khiêm nhường và tinh thần từ bỏ của cải vật chất.

  4. Hạnh khất thực từng nhà: Đi xin ăn từ nhà này sang nhà khác, không ở lại lâu ở một nơi. Điều này giúp tâm hồn không bị gắn bó với một nơi chốn hay con người nào cụ thể.

  5. Hạnh nhất tọa thực: Chỉ ăn một lần trong ngày, không ăn thêm bửa nào khác. Hạnh này giúp kiểm soát và giảm bớt sự tham ăn , nâng cao tinh thần khổ hạnh.

  6. Hạnh ăn bằng bát: Chỉ dùng một bát để ăn, không sử dụng nhiều vật dụng. Điều này tượng trưng cho sự giản dị và không lệ thuộc vào những tiện nghi không cần thiết.

  7. Hạnh không để dành đồ ăn (không nhận đồ ăn khi đã ăn xong): Không giữ lại thức ăn sau, sống trong sự thanh tịnh và từ bỏ. Điều này rèn luyện tính kỷ luật và sự không chấp giữ.

  8. Hạnh ở rừng: Sống trong rừng, xa lánh thế gian để tập trung vào việc tu tập. Hạnh này giúp giải phóng tâm trí khỏi những phiền não của cuộc sống đô thị.

  9. Hạnh ở gốc cây: Chỉ ở dưới gốc cây, không xây dựng nhà cửa. Điều này giúp giảm thiểu sự sở hửu và sống gần gủi với thiên nhiên.

  10. Hạnh ở giữa trời: Sống ở nơi không có mái che, để rèn luyện sự kiên nhẫn và khả năng chịu đựng. Hạnh này giúp tăng cường tinh thần chịu khổ và từ bỏ tiện nghi.

  11. Hạnh ở nghĩa địa: Ở tại các nghĩa địa để thiền định và nhận thức về sự vô thường của cuộc sống. Điều này giúp người tu thấy rõ bản chất của sinh tử và không còn sợ hãi cái chết.

  12. Hạnh nghỉ chổ nào cũng xong: Không có chỗ nghỉ cụ thể, ngủ ở bất cứ nơi nào. Hạnh này giúp buông bỏ sự gắn bó với một nơi chốn cụ thể và rèn luyện tính linh hoạt.

  13. Hạnh ngồi(không nằm): Chỉ ngồi và không nằm xuống, ngay cả khi ngủ. Điều này rèn luyện tính kỷ luật và sự kiên định trong việc tu tập.

Chư Tăng chùa Ba Vàng tinh tấn vượt mọi nghịch cảnh để tu hành hạnh đầu đà
Chư Tăng chùa Ba Vàng tinh tấn vượt mọi nghịch cảnh để tu hành hạnh đầu đà

Người nào thực hành được 13 hạnh này thì Đức Phật khen ngợi, tán thán vì những lợi ích thù thắng mà Pháp hạnh đầu đà mang lại cho người chân thật thực hành. Con đường tu tập của những hành giả muốn thành tựu rốt ráo không thể không thực hành các Pháp khổ hạnh này. Và giữ gìn Pháp hạnh đầu đà chính là giữ gìn mạng mạch Phật Pháp trụ lâu dài ở thế gian, khiến chúng sinh được ân hưởng phước lành thù thắng trong nhiều đời nhiều kiếp.

Lợi ích thù thắng của 13 Pháp hạnh đầu đà mang lại cho người hành trì

#1 Phát khởi và tăng trưởng 28 đức tính siêu việt

Trong kinh Mi Tiên Vấn Đáp câu 177: “Đầu đà khổ hạnh có lợi ích gì”, Đại Đức Na Tiên có nói về công năng diệu dụng của 13 Pháp đầu đà, một vị Tỳ Kheo mà thọ 13 Pháp đầu đà thì gần kề bên Niết bàn (tức là thoát khỏi đau khổ ràng buộc của luân hồi sinh tử). Hơn nữa là mang lại lợi ích cho chúng sinh không thể kể siết.

Chính vì thế mà Ngài nhấn mạnh 100 cư sĩ đạt đạo, 1000 cư sĩ đạt đạo cũng không thể bằng một vị Tỳ kheo hành 13 Pháp Đầu Đà mà đắc đạo.

Tài sản của chư Tăng chỉ có ba y, một bình bát duy nhất để khất thực gieo duyên cứu độ chúng sinh.
Tài sản của chư Tăng chỉ có ba y, một bình bát duy nhất để khất thực gieo duyên cứu độ chúng sinh.

Trong đó có 28 đức tính cao thượng siêu việt của 13 Pháp đầu đà khổ hạnh đó là:

1. Nuôi mạng trong sạch: Người tu hạnh đầu đà là người nuôi mạng sống của mình trong sạch không phải phiền đến ai.

2. An lạc quả, hạnh phúc quả: Sẽ đạt được quả an lạc và hạnh phúc

3. Sống đời vô tội: Người ấy sẽ không tạo tội lỗi gì cả

4. Giảm nỗi khổ cho người khác

5. Không sợ hãi

6. Không tổn hại ai

7. Lộ trình tiến hóa đi lên

8. Xa lìa điệu bộ hợm hĩnh khoe khoang, người ấy không bao giờ khoe khoang, không bao giờ kiêu mạn với ai cả

9. Xa lìa sự say mê

10. Hộ trì giữ gìn mình

11. Mọi người thương tưởng

12. Giáo hóa mình

13. Buông dao, buông trượng không bao giờ phải đấu tranh ác hại ai.

14. Rèn luyện sự thu thúc

15. Thực hành đúng đắn thuận lợi mục tiêu của mình

16. Làm cho mình được vắng lặng

17. Làm cho mình thoát khỏi phiền não

18. Dứt trừ sự luyến ái

19. Giảm trừ sự sân hận

20. Tháo gỡ si mê

21. Tiêu diệt ngã chấp, tiêu diệt ngã chấp ấy, cho nên chính nhờ tiêu diệt ngã chấp này mới dễ dàng đạt đạo.

22. Cắt đứt tư duy xấu xa, người thực hành Pháp Đầu Đà, tâm họ rất là lành thiện không có những tư duy xấu ác

23. Vượt hoài nghi

24. Trừ lười biếng

25. Tương tư không có chỗ nương

26. Hành được nhẫn lại, 13 Pháp Đầu Đà thì quá là nhẫn lại rồi, thực hành được 13 Pháp đấy là nhẫn lại lắm

27. Đức tính độ lượng vô giới hạn, tâm mình rộng mở vô giới hạn

28. Diệt tận khổ đau

Nếu không có 28 đức tính như thế thì có thể là 18 đức tính sau đây:

1. Hạnh kiểm thuần khiết

2. Thực hành hoàn thiện hạnh kiểm

3. Giữ gìn bảo vệ thân khẩu

4. Tâm được trong sạch

5. Bám chặt được sự tinh tấn không dời sự tinh tấn, người đã hành được hạnh Đầu Đà thì người ấy luôn luôn tinh tấn

6. Dứt trừ lo sợ

7. Dứt trừ ngã kiến

8. Dứt trừ kết oán

9. Trú vững trong tâm từ bi

10. Nhận lãnh vật thực ra sao cũng được

11. Có tâm thương tưởng bình đẳng và tôn trọng tất cả mọi người

12. Biết tiết độ trong vật thực

13. Hằng thức tỉnh

14. Không lưu luyến chỗ ở

15. Trú chỗ nào cũng an lạc

16. Ghét bỏ điều ác

17. Mến thích ở nơi thanh vắng

18. Không dễ buông xuôi

#2 Sinh ra nhiều thiện Pháp thù thắng

13 Pháp đầu đà này trước hết được ví như đất vì đất là nơi nương tựa của mọi loài, Pháp đầu đà là nơi nương tựa sinh trưởng của mọi thiện Pháp và thực hành Pháp đầu đà sinh ra rất nhiều thiện Pháp.

13 Pháp đầu đà cũng được ví như nước bởi nước rửa sạch mọi bụi bặm dơ dáy, Pháp đầu đà rửa sạch trần cấu, uế ác. Và còn được ví như lửa đốt cháy mọi vật bởi Pháp đầu đà thiêu đốt phiền não, thiêu hủy các phiền não.

Chư Tăng chùa Ba Vàng nhập rừng chuyên tu, miên mật thực hành hạnh đầu đà
Chư Tăng chùa Ba Vàng nhập rừng chuyên tu, miên mật thực hành hạnh đầu đà

Bên cạnh đó, Pháp đầu đà ví như gió thổi bay đi tất cả mọi khí mọi mùi, thổi đi tất tất cả khí vị trần gian dù thanh hay trược, dù thơm hay thối. Nó được ví như thuốc để chữa bệnh, Pháp đầu đà đối trị tất cả tâm bệnh của tất cả con người.

Nó ví như nước trường sinh, Pháp đầu đà cho mọi người thưởng nếm nước cam lồ bất tử. Ngoài ra, Pháp đầu đà còn làm thành tựu cho tư cách, là nơi thương yêu của mọi người, là nơi không có tội lỗi, là nơi viên mãn đức tính lành, là nơi của những trạng thái tâm cao thượng dứt trừ ưu sầu nóng nảy rối ren, chặn đường của sự tái sinh luân hồi, như nước tưới thấm mầm cây, như lửa để nấu nướng đồ ăn, như là hầm tài sản của mọi người, như được thân cận bạn lành, người dũng cảm. Pháp hành đầu đà như người hầu hạ mong được quan tước, nơi dạy học trò học nghệ, tài nghệ, như cái kính để soi mặt.

Vì thế mà Đức Vua - Phật Hoàng Trần Nhân Tông ngay khi xuất gia liền thọ 13 Pháp đầu đà. Một ông vua sống trên nhung lụa, đứng đầu muôn dân mà khi xuất gia lại thọ khổ hạnh đầu đà thì đó phải là Pháp đặc biệt, tối thắng.

Đặc biệt, những ai thọ Pháp đầu đà thì rất dễ kiểm tâm. Ví như chúng ta có mấy chục bộ quần áo, khốn khổ vì nó; nhưng người tu Pháp đầu đà thì chỉ có ba y cho nên các Ngài kiểm tâm rất dễ, không tham đắm nhiều và hễ khởi lên ham muốn thì dễ dàng nhận diện ra tâm bất thiện đó của mình.

Những ai có thể thực hành Pháp hạnh đầu đà?

Những người thực hành được Pháp hạnh đầu đà thì trước tiên người ấy phải có đức tin lớn.

Thứ hai phải có tâm tàm quý (tức là hổ thẹn).

Thứ ba là người phải mạnh khỏe, ít bệnh tật.

Thứ tư người phải thuần thục trong việc tìm kiếm chân lợi ích (tức là tìm kiếm chân lý).

Thứ năm là người có nhiệt tình và chín chắn.

Thứ sáu phải là người có trí tuệ.

Thứ bảy là ham thích học hỏi và có kiến thức.

Thứ tám là người thọ trì kiên định.

Thứ chín là ít tìm lỗi của người khác.

Thứ mười là người này luôn luôn an trú tâm mình trong tâm từ bi.

Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh tu tập thiền định trong rừng thiền để dứt trừ phiền não, mong cầu thành tựu giải thoát
Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh tu tập thiền định trong rừng thiền để dứt trừ phiền não, mong cầu thành tựu giải thoát

Bên cạnh đó, có những cư sĩ tại gia sống đời ngũ dục mà tu tập đắc đạo quả hay dễ dàng thực hành hạnh đầu đà, chính là do nhiều kiếp về trước họ tu hạnh đầu đà. Chính nhờ có tu hành đầu đà rồi nên trong tâm họ đã thành tựu ít nhiều những phẩm chất cao đẹp, họ không tham lam, ích kỷ, không đắm nhiễm vào ngũ dục nên kiếp này họ không cần phải thọ đầu đà nữa, chỉ nhờ nghe Pháp thực hành Pháp mà họ có thể đắc được đạo quả, họ chỉ tiếp tục làm lại công việc trước đây thành tựu các công đoạn đang còn dang dở mà thôi.

Bất kể những ai kiếp này mà họ thành tựu được một điều gì đó lớn lao thì phải biết rằng, không phải một kiếp này đâu mà họ đã tu dưỡng rèn luyện trong rất nhiều kiếp về trước.

Last updated

Was this helpful?